Bạn đã bao giờ tỉnh giấc giữa đêm bởi tiếng ngủ ngáy của người xung quanh? Hay cảm thấy mệt mỏi, uể oải sau một đêm ngủ đủ giấc nhưng lại không thể tập trung vào sáng hôm sau? Tình trạng ngủ ngáy đôi khi chỉ là hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng trong nhiều trường hợp lại là dấu hiệu cảnh báo một rối loạn giấc ngủ.
- Giấc ngủ trắng là gì? Nguyên nhân, tác động đến sức khỏe
- Thực đơn cho người mất ngủ không phải ai cũng biết?
- Thư giãn cơ thể: Lợi ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần
Khoảng 25–30% người trưởng thành gặp tình trạng ngủ ngáy, trong đó 5–10% kèm theo hội chứng ngưng thở khi ngủ. Điều này cho thấy, việc tìm hiểu về ngủ ngáy không chỉ là một vấn đề nhỏ mà là một vấn đề sức khỏe đáng được quan tâm. Với sự tham vấn cố vấn TS BS CKII Nguyễn Thị Thanh Hương của Dược phẩm Tuệ Tĩnh, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về tình trạng ngủ ngáy, từ đó nhận diện các nguy cơ và tìm ra giải pháp phù hợp để cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Ngủ ngáy là gì?
Ngủ ngáy là âm thanh được tạo ra trong lúc ngủ, khi luồng không khí đi qua các mô mềm ở cổ họng bị rung lên. Âm thanh này có thể từ nhẹ, gần như không nghe thấy, cho đến to, gây khó chịu cho người xung quanh. Về bản chất, tình trạng ngủ ngáy chỉ là một triệu chứng, không phải là một bệnh lý.
Ngủ ngáy bắt nguồn từ sự thư giãn của các cơ ở vùng hầu họng khi chúng ta đi vào giấc ngủ. Khi các cơ này, bao gồm lưỡi, vòm miệng mềm và lưỡi gà, giãn ra, chúng có thể thu hẹp đường thở. Lúc này, mỗi nhịp thở sẽ khiến không khí đi qua một không gian hẹp hơn, tạo ra sự rung động của các mô mềm, từ đó tạo ra âm thanh đặc trưng của ngủ ngáy. Mức độ ngủ ngáy và âm thanh phát ra phụ thuộc vào độ hẹp của đường thở và sự rung động của các mô.
Một số người chỉ ngủ ngáy khi ngủ ở một tư thế nằm ngủ nhất định, chẳng hạn như nằm ngửa. Tuy nhiên, nếu tình trạng ngủ ngáy diễn ra thường xuyên, với âm thanh lớn và đi kèm với các triệu chứng khác, đó có thể là dấu hiệu của một rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng hơn.
Tình trạng ngủ ngáy có phải một rối loạn giấc ngủ?
Tình trạng ngủ ngáy có thể chỉ là một hiện tượng sinh lý bình thường do mệt mỏi hoặc do tư thế ngủ. Tuy nhiên, nếu ngủ ngáy đi kèm với các triệu chứng khác như ngừng thở tạm thời, nó sẽ trở thành một triệu chứng của hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Phân biệt ngủ ngáy thông thường và do rối loạn
- Ngủ ngáy thông thường: Xảy ra thỉnh thoảng, không liên tục, với âm thanh đều đặn và không có khoảng lặng. Người ngủ ngáy dạng này thường không cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày, và tình trạng có thể được cải thiện bằng cách thay đổi tư thế ngủ hoặc một số thói quen sinh hoạt đơn giản.
- Ngủ ngáy do rối loạn ngưng thở khi ngủ (OSAS): Tình trạng ngủ ngáy diễn ra liên tục, với tiếng ngáy rất lớn, đột ngột ngừng lại, rồi lại tiếp tục với một tiếng “khụt khịt” hoặc tiếng thở hổn hển. Khoảng lặng này chính là thời điểm người bệnh ngừng thở trong ít nhất 10 giây.
Tình trạng này được chẩn đoán là OSAS khi các cơn ngừng thở xảy ra với tần suất ≥5 lần/giờ ngủ. Hậu quả là người mắc OSAS thường cảm thấy rất mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày, dù đã ngủ đủ giấc. Các triệu chứng khác bao gồm đau đầu vào buổi sáng, khó tập trung, dễ cáu gắt và suy giảm trí nhớ.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngủ ngáy?
Ngủ ngáy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp phù hợp nhất để khắc phục tình trạng ngủ ngáy.
Yếu tố liên quan đến lối sống
- Thừa cân và béo phì là một ví dụ điển hình. Mô mỡ thừa ở vùng cổ và họng có thể chèn ép đường thở, khiến không khí khó lưu thông, dẫn đến tình trạng ngủ ngáy lớn và thường xuyên.
- Việc sử dụng các chất kích thích cũng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ. Rượu và các loại thuốc an thần có tác dụng làm giãn các cơ ở cổ họng, khiến chúng mềm nhão hơn bình thường, từ đó làm tăng sự rung động của các mô mềm, dẫn đến ngủ ngáy lớn hơn.
- Thói quen hút thuốc lá cũng gây viêm niêm mạc đường hô hấp trên, khiến chúng sưng và tắc nghẽn, làm thu hẹp đường thở và dẫn đến ngủ ngáy.
Liên quan đến cấu trúc giải phẫu
Khi các cơ và mô ở vùng đường hô hấp trên bị hẹp, luồng không khí đi qua sẽ tạo ra âm thanh rung động. Chẳng hạn, những người có vòm miệng mềm dày và lưỡi gà dài có thể làm thu hẹp đường thở, khiến chúng rung động mạnh hơn khi hít thở.
Tương tự, amidan và tuyến adenoid (còn gọi là tuyến V.A) quá lớn cũng có thể chèn ép đường thở, gây ra tình trạng ngủ ngáy, đặc biệt phổ biến ở trẻ em. Ngoài ra, lưỡi quá to hoặc cuống họng hẹp bẩm sinh cũng là một yếu tố nguy cơ. Khi ngủ, lưỡi có thể bị tụt xuống phía sau, gây cản trở đường thở một cách đáng kể.
Vấn đề sức khỏe khác
Một số bệnh lý tiềm ẩn cũng có thể là nguyên nhân của tình trạng ngủ ngáy. Viêm mũi dị ứng, cảm lạnh hoặc các vấn đề về xoang có thể gây sưng và tắc nghẽn đường mũi, buộc người bệnh phải thở bằng miệng khi ngủ. Việc thở bằng miệng sẽ làm tăng sự rung động của các mô ở cổ họng, gây ra tình trạng ngủ ngáy.
Tương tự, các dị dạng về cấu trúc mũi như vách ngăn mũi bị lệch hoặc polyp mũi cũng làm cản trở luồng không khí, gây khó thở và là một nguyên nhân phổ biến mất ngủ.
Chăm sóc giấc ngủ toàn diện cùng Harman Tuệ Tĩnh
Giải pháp khắc phục tình trạng ngủ ngáy
Thay đổi lối sống và thói quen
Một trong những cách hiệu quả nhất để giảm ngủ ngáy là thay đổi lối sống. Thay đổi tư thế ngủ cũng rất quan trọng. Nằm nghiêng là tư thế tốt nhất để ngăn ngủ ngáy, vì nó giúp giữ đường thở mở. Bên cạnh đó, việc hạn chế các chất kích thích như rượu, thuốc lá, và các loại thuốc an thần vào buổi tối sẽ giúp các cơ ở cổ họng không bị giãn quá mức.
Các giải pháp hỗ trợ tại nhà
Dùng máy tạo độ ẩm có thể giúp giảm khô niêm mạc, làm dịu đường hô hấp, trong khi các dải dán mũi giúp mở rộng đường mũi, giúp không khí lưu thông dễ dàng hơn. Ngoài ra, việc tập các bài tập thở, bài tập lưỡi và vòm họng cũng là một cách hiệu quả để làm săn chắc các cơ vùng này, từ đó giảm ngủ ngáy.
Hỗ trợ giấc ngủ êm ái cùng siro Harman Tuệ Tĩnh
Harman Tuệ Tĩnh là sự kết hợp giữa tinh hoa y học cổ truyền và công nghệ bào chế hiện đại, giúp bạn có được một giấc ngủ chất lượng và một tinh thần thư thái.
Siro Harman Tuệ Tĩnh được bào chế từ 5 loại dược liệu quý: Lạc tiên, Lá sen, Vông nem, Xuyên khung và Đinh lăng. Ngoài việc giúp ngủ ngon, phù hợp cho người mất ngủ còn giúp hỗ trợ nâng cao chức năng não bộ, làm dịu cảm giác căng thẳng, bồn chồn, lo âu, mệt mỏi, hỗ trợ hiệu quả các vấn đề suy nhược thần kinh.
Với dạng bào chế siro tiện lợi, dễ hấp thu, Harman Tuệ Tĩnh mang lại hiệu quả cao trong việc cải thiện các vấn đề giấc ngủ và tinh thần mà không làm người dùng bị phụ thuộc vào sản phẩm.
Tác động của tình trạng ngủ ngáy có ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần là rất lớn, gây suy giảm chức năng nhận thức, tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính và ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội. Với việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các giải pháp như thay đổi lối sống, thực hành thư giãn và tìm kiếm sự hỗ trợ phù hợp, bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng này.
Liên hệ hotline Dược phẩm Tuệ Tĩnh 1800 2295 (Miễn cước) hoặc đặt lịch khám tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường TẠI ĐÂY để nhận tư vấn chuyên sâu và tận tâm nhất cho sức khỏe của bạn và gia đình.
